تعریف قرارداد دوجانبه برق
قرارداد دوجانبه خرید برق، توافقی مستقیم است که میان یک تولیدکننده (نیروگاه) و یک مصرف‌کننده (صنایع، واحدهای تولیدی و تجاری) منعقد می‌شود و در آن میزان، شرایط تأمین، نرخ خرید، مدت‌زمان قرارداد و سایر الزامات تعیین می‌شود. این قرارداد به خریدار امکان می‌دهد که برق موردنیاز خود را بدون وابستگی به شبکه برق سراسری و با قیمت توافقی تأمین کند. در قرارداد دوجانبه تولیدکننده برق متعهد می‌شود مقدار مشخصی برق را در دوره زمانی معین و با شرایط مشخص (شامل قیمت، بازه‌های تحویل و تعهدات) به یک مصرف‌کننده مشخص بفروشد. این معامله بدون دخالت مستقیم دولت یا سایر واسطه‌ها صورت گرفته، ولی تحت نظارت سازمان بورس انرژی و شرکت ملی برق ایران قرار دارد:
هدف از این قراردادها:
- افزایش امنیت تأمین برق برای مصرف‌کننده
- تضمین درآمد پایدار برای نیروگاه‌ها به‌دلیل خرید برق از نیروگاه خصوصی
- ایجاد شفافیت قیمتی و انعطاف در تأمین برق صنایع
برای آشنایی با نمونه قرارداد دوجانبه برق ادامه متن را مطالعه فرمایید.
مبنای قانونی قرارداد دوجانبه فروش برق در ایران
- قانون برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران (ماده ۴۸ و ۵۰)
- دستورالعمل اجرایی معاملات دوجانبه در صنعت برق ایران (مصوب وزارت نیرو)
- آیین‌نامه‌های بازار برق ایران و مقررات شرکت مدیریت شبکه برق ایران
- مصوبات هیئت تنظیم بازار برق ایران
مزایای خرید برق از طریق قرارداد دوجانبه
- کاهش هزینه‌ها: خریداران می‌توانند برق را با قیمت‌های رقابتی و بدون واسطه از تولیدکنندگان خریداری کنند.
- شفافیت و امنیت تأمین برق: قراردادهای دوجانبه تحت نظارت قانونی هستند و امکان تأمین پایدار برق برای صنایع را فراهم می‌کنند.
- کاهش وابستگی به شبکه سراسری: صنایع می‌توانند با عقد این قراردادها، نیاز خود را از منابع تولیدی مشخص تأمین کنند.
- تنوع در گزینه‌های خرید: خریداران می‌توانند بسته به نیاز خود، از نیروگاه‌های مختلف برق خریداری کنند.
بخش‌های اصلی نمونه قرارداد دوجانبه فروش برق
بخش های زیر در قرارداد دوجانبه قرار دارد. به عنوان نمونه قرارداد دوجانبه برق هر قسمت را توضیح داده‌ایم:
۱. مشخصات طرفین قرارداد
- نام کامل، نشانی و مشخصات حقوقی خریدار برق
- نام کامل، نشانی و مشخصات حقوقی فروشنده برق
- شماره پروانه بهره‌برداری یا مجوز فعالیت (نیروگاه تولید برق)
۲. موضوع قرارداد
- تعیین دقیق حجم برق (کیلووات‌ساعت یا مگاوات‌ساعت به‌عنوان‌مثال، ۵۰ مگاوات)
- تأمین برق در بازه زمانی مشخص (مثلاً یک‌ساله، پنج‌ساله)
- شرایط تحویل و نقاط تحویل برق
- دوره‌های کم‌باری، میان‌باری، اوج‌بار (در صورت وجود شرایط خاص)
۳. مدت قرارداد
- تاریخ شروع و پایان قرارداد
- شرایط تمدید قرارداد یا خاتمه پیش از موعد
۴. مقدار و نحوه تحویل برق
طبق نمونه قرارداد دوجانه برق مقدار و نحوه تحویل برق به شکل زیر مشخص می‌شود:
- مقدار توان مصرفی تعهد شده (برحسب مگاوات)
- زمان‌بندی تحویل برق (روزانه، ماهانه، فصلی)
- نحوه اندازه‌گیری و ثبت میزان مصرف برق
۵. نرخ و شرایط پرداخت
طبق نمونه قرارداد دوجانبه فروش برق نرخ و شرایط پرداخت به شکل زیر تعیین می‌شود:
- قیمت هر کیلو وات برق صنعتی (برحسب ریال یا تومان)
- نحوه تسویه‌حساب (نقدی، اعتباری، اقساطی)
- جریمه‌های تأخیر در پرداخت
- تعیین قیمت برق (ثابت یا متغیر طبق فرمول مشخص)
- نحوه محاسبه قیمت (بر اساس قیمت برق بورس انرژی، شاخص‌های بازار برق ایران، نرخ توافقی، یا ترکیبی از این موارد)
- شرایط و نحوه پرداخت (ماهیانه، فصلی، یا طبق توافق)
۶. تعهدات و مسئولیت‌های طرفین
- تعهدات فروشنده: تأمین پایدار برق، رعایت استانداردهای فنی، اعلام قطعی‌های احتمالی
- تعهدات خریدار: پرداخت به‌موقع، رعایت محدودیت‌های مصرفی، عدم انتقال برق به شخص ثالث
۷. تضامین و ضمانت‌های اجرایی
- ارائه ضمانت‌نامه بانکی یا وثیقه برای حسن اجرای قرارداد
- جریمه‌های احتمالی در صورت عدم اجرای تعهدات
۸. شرایط فسخ قرارداد
- فسخ قرارداد در صورت نقض تعهدات اساسی
- شرایط پرداخت خسارت در صورت فسخ زودهنگام
۹. حل اختلافات
نمونه قرارداد دوجانبه برق (فرمت کلی)
در این قسمت یک نمونه قرارداد دوجانبه برق را برای مثال آورده ایم:
- ماده ۱: طرفین قرارداد
این قرارداد میان “شرکت تولید برق X” به نمایندگی آقای …. (شرکت خرده فروش برق به‌عنوان فروشنده) و “شرکت صنعتی Y” به نمایندگی آقای …. (به‌عنوان خریدار) منعقد می‌گردد.
- ماده ۲: موضوع قرارداد
فروش … مگاوات برق به خریدار در بازه زمانی … تا …
- مدت قرارداد
این قرارداد از تاریخ … آغاز و تا تاریخ … معتبر خواهد بود.
- ماده ۴: مقدار و نحوه تحویل برق
مقدار تأمین‌شده روزانه … مگاوات خواهد بود.
- ماده ۵: نرخ و شرایط پرداخت
قیمت هر کیلووات‌ساعت … ریال تعیین شده و پرداخت‌ها به‌صورت … انجام خواهد شد.
- ماده ۶: مسئولیت‌های طرفین
- ماده ۷: تضامین
- ماده ۸: فسخ قرارداد
در صورت تأخیر بیش از … روز در پرداخت، فروشنده مجاز به فسخ قرارداد خواهد بود.
- ماده ۹: حل اختلافات
کلیه اختلافات از طریق مذاکره و در صورت عدم توافق، از طریق داوری اتاق بازرگانی حل خواهد شد.
- ماده ۱۰: سایر شرایط
این قرارداد مطابق با قوانین جاری کشور تنظیم شده و در … نسخه رسمی به امضای طرفین رسیده است.
نمونه قرارداد دوجانبه خرید برق
این نمونه قرارداد دوجانبه فروش برق در رویه اجرایی عقد قراردادهای دوجانبه در نیروگاه‌های مقیاس کوچک منظور شده است. این رویه شامل مذاکره بین تولیدکننده (نیروگاه) و مصرف‌کننده برای تعیین شرایط قرارداد، مانند مقدار و قیمت برق، مدت قرارداد و نحوه پرداخت است. پس از توافق اولیه، مدارک موردنیاز شامل مشخصات فنی نیروگاه، پروانه بهره‌برداری و سایر مجوزهای لازم تهیه و به شرکت مدیریت شبکه برق ایران ارائه می‌شود. سپس قرارداد در چارچوب مقررات بازار برق بررسی و تأیید شده و پس از امضای طرفین، اجرایی می‌گردد. در نهایت، تحویل برق طبق شرایط تعیین‌شده آغاز و پایش و تسویه حساب‌ها مطابق قرارداد انجام می‌شود. در این فایل pdf نمونه قرارداد دوجانبه برق نیروگاه‌های مقیاس کوچک قرار دارد:
شرایط لازم برای صنایع و متقاضیان خرید برق به‌صورت قرارداد دوجانبه در ایران
برای انعقاد قرارداد دوجانبه و خرید برق از تولیدکنندگان، متقاضیان (اعم از صنایع، شرکت‌ها، و سایر مصرف‌کنندگان عمده) باید شرایط و الزامات مشخصی را رعایت کنند که از سوی وزارت نیرو و شرکت مدیریت شبکه برق ایران تعیین شده است. مهم‌ترین این شرایط عبارت‌اند از:
۱. داشتن پروانه معتبر بهره‌برداری
- متقاضیان صنعتی یا واحدهای تولیدی باید دارای پروانه بهره‌برداری معتبر از وزارت صنعت، معدن و تجارت یا سایر ارگان‌های ذیربط باشند.
۲. حداقل مصرف برق
- طبق دستورالعمل‌های فعلی، متقاضیانی می‌توانند اقدام به خرید برق دوجانبه نمایند که میزان مصرف برق آنها بیشتر از مقدار مشخص (معمولاً متقاضیان خرید برق بالای 1 مگاوات و برق بالای پنج مگاوات یا بیشتر) باشد.
۳. دریافت کد بورسی و کد معاملاتی در بورس انرژی
- طبق نمونه قرارداد دوجانبه فروش برق، متقاضیان خرید برق باید قبلاً در بورس انرژی ایران ثبت‌نام کرده و کد معاملاتی مربوطه را از کارگزاری‌های بورس انرژی دریافت کرده باشند.
۴. افتتاح حساب وکالتی
- خریداران برق دوجانبه ملزم به افتتاح حساب وکالتی در یکی از بانک‌های مورد تأیید بورس انرژی ایران برای تسویه معاملات هستند.
۵. ارائه تضامین مالی و ضمانت‌نامه‌ها
- صنایع و خریداران موظف به ارائه ضمانت‌نامه‌های بانکی یا وثایق معتبر طبق مفاد قرارداد جهت تضمین پرداخت هزینه برق خریداری‌شده هستند.
۶. داشتن تأییدیه اتصال به شبکه برق
- همانطور که در نمونه قرارداد دوجانبه فروش برق مطرح شده، متقاضیان باید اتصال قانونی و معتبر به شبکه سراسری برق کشور داشته و امکان دریافت و مصرف برق را طبق استانداردهای شبکه برق ایران داشته باشند.
۷. رعایت دستورالعمل‌های مصرف برق
- خریداران برق دوجانبه باید دستورالعمل‌ها و محدودیت‌های تعیین‌شده توسط شرکت مدیریت شبکه برق را رعایت کرده و در زمان‌های اوج مصرف، محدودیت‌های احتمالی را قبول کنند.
رعایت این شرایط از الزامات اساسی جهت ورود به بازار برق و انعقاد قراردادهای دوجانبه است و موجب می‌شود قراردادها به‌شکل قانونی، شفاف و پایدار اجرایی شوند.