باتوجه‌به رشد روزافزون تقاضا برای انرژی و تغییرات زیست‌محیطی، استفاده از تابلوهای برق در بورس انرژی به یک ضرورت تبدیل شده است. برای بهبود وضعیت برق، تابلو برق آزاد بورس انرژی راه‌اندازی شد و به‌عنوان یک راهکار باعث راحتی خریدوفروش انرژی برق بین تولیدکننده‌ها و مصرف‌کننده‌ها شده است. بورس انرژی به‌عنوان بستری برای معاملات برق و سایر حامل‌های انرژی در نظر گرفته شده است.
تابلو برق آزاد بورس انرژی
تابلو برق آزاد یک بخش از بورس انرژی و جایی است که تولیدکنندگان برق، به‌ویژه نیروگاه‌های خصوصی و صنایع بزرگ، می‌توانند انرژی مازاد خود را به فروش برسانند یا نیاز خود را تأمین کنند. در این تابلو، خریداران و فروشندگان برق، معاملات خود را به‌صورت شفاف و رقابتی انجام می‌دهند. تابلو برق آزاد به معنای سیستمی است که در آن خرید برق و فروش آن در یک بازار آزاد صورت می‌گیرد. این نوع تابلو برق به بهره‌برداران و تولیدکنندگان اجازه می‌دهد تا بدون محدودیت‌های دولتی، برق مازاد خود را به فروش برسانند و به مصرف‌کنندگان، به‌ویژه صنایع بزرگ، اجازه می‌دهد با قیمت‌های رقابتی برق خریداری کنند. هدف اصلی از ایجاد این سیستم، ایجاد رقابت سالم و افزایش شفافیت در بازار برق است.
به گزارش برق نیوز، حمیدرضا باقری معاون بازار برق ایران تصریح کرد:
با ابلاغ دستورالعمل توسعه مولدهای مقیاس کوچک توسط وزیر نیرو، مالکین نیروگاه‌های مقیاس کوچک مشمول دستورالعمل مذکور می‌توانند نسبت به فروش برق تولیدی خود در بورس انرژی اقدام نمایند. برق تولیدی نیروگاه‌های مقیاس کوچک که از ابتدای ماه مهر سال ۱۴۰۲ و در قالب دستورالعمل ابلاغی وزیر نیرو وارد مدار شده باشند، مشمول برنامه‌های مدیریت بار اعلامی شبکه برق کشور نخواهد شد.
وی ادامه داد: با هماهنگی صورت‌گرفته با وزارت نیرو، شرکت توانیر، بورس انرژی و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه، اولین نیروگاه مشمول دستورالعمل فوق، روز ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ جهت‌پذیرش و دریافت کد معاملاتی به بورس انرژی و شرکت سپرده گذاری مرکزی ایران معرفی شد. انتظار می‌رود، با پذیرش نیروگاه مذکور، اولین معامله برق در این بازار جهت تحویل برق در تیر ماه ۱۴۰۳ به‌زودی در بورس انرژی ایران انجام شود.
حمید رضا باقری افزود: قیمت برق این نیروگاه‌ها مشابه سازوکار تابلوی سبز، بر اساس عرضه و تقاضا و رقابت بین خریداران و فروشندگان تعیین خواهد شد و خریداران برق علاوه بر معافیت از برنامه‌های مدیریت بار می‌توانند صرفاً با پرداخت هزینه ترانزیت و عوارض قانونی نسبت به تحویل برق در مبادی مصرف اقدام کنند.
معاملات تابلو برق آزاد به چه روش‌هایی صورت می‌گیرد؟
معاملات خرید تابلو برق آزاد بورس انرژی به دو روش قابل انجام است:
قرارداد دوجانبه برق
در قراردادهای دوطرفه، تولیدکننده و مصرف‌کننده می‌توانند توافق کنند تا برق را باقیمت مشخص و در یک بازه زمانی مشخص معامله کنند. در قرارداد دوجانبه برق، طرفین بر سر مقدار برق، قیمت، و شرایط تحویل توافق می‌کنند و بدون واسطه از بورس انرژی یا دولت معامله می‌کنند.
خرید برق از بورس انرژی
در خرید لحظه‌ای نیز قیمت برق بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و مصرف‌کنندگان می‌توانند انرژی موردنیاز خود را باقیمت روز خریداری کنند. برای خرید برق از بورس انرژی، ابتدا باید به‌عنوان خریدار یا مصرف‌کننده ثبت‌نام کنید. این روش برای مصرف‌کنندگان بزرگ صنعتی و تجاری مناسب است.
ساز و کار و قوانین تابلو برق آزاد در بورس انرژی
بر اساس مقررات عرضه‌ی برق نیروگاه‌های مقیاس کوچک، تولیدکنندگانی که دارای قرارداد خرید تضمینی برق هستند و تاریخ شروع بهره‌برداری آن‌ها از مهر ۱۴۰۲ به بعد است، می‌توانند برقی که تولید کرده‌اند را در تابلوی برق آزاد در بورس انرژی به فروش برسانند.
نیروگاه‌های قدیمی و مقیاس کوچک که ده سال از زمان شروع فعالیت و بهره‌برداری آن‌ها می‌گذرد با رعایت شروط ارائه شده در مقررات عرضه برق مولدهای مقیاس کوچک، می‌توانند برق خود را در تابلو برق آزاد بورس انرژی به فروش برسانند.
بر اساس مقررات عرضه برق مولدهای مقیاس کوچک، فروش برق نیروگاه‌های مذکور به مدت ۱۵ سال بوده و شرکت توانیر موظف است که با ایجاد فضای مطمئن سرمایه‌گذاری و دریافت ضمانت‌های لازم از نیروگاه و تولیدکننده آن را ملزم به تحویل برق به شبکه سازد.
مزایای تابلو برق آزاد بورس انرژی
یکی از مزایای خرید برق آزاد در بورس انرژی این است که هزینه‌ی آن طبق جدول ساعات کم باری میان باری و اوج بار برق محاسبه نمی‌شود و در تمام ساعات نرخ یکسانی دارد. درست است که در هنگام خرید قیمت بالاتری نسبت به تعرفه برق دولتی دارد؛ اما نهایتاً چون طبق ایام اوج بار محاسبه نمی‌شود از نظر قیمت به‌صرفه است. همچنین برای مشترکینی که نیاز به برق پایدار در تمام ایام سال دارند و نمی‌خواهند در زمان ناترازی و کمبود برق دچار قطعی برق شوند مناسب است.
یکی دیگر از مزایای تابلو برق آزاد در بورس انرژی، ورود نیروگاه‌های خصوصی و صنایع مختلف به تابلو برق آزاد، رقابت در بازار برق افزایش می‌یابد. این امر منجر به کاهش قیمت‌ها و بهبود کیفیت خدمات برای مصرف‌کنندگان می‌شود.
معایب تابلو برق آزاد بورس انرژی
باوجود مزایای فراوان، تابلو برق آزاد در بورس انرژی با چالش‌هایی نیز مواجه است. یکی از این چالش‌ها عدم وجود زیرساخت‌های مناسب برای نظارت و کنترل بر بازار است. همچنین، نیاز به سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های انرژی و قیمت‌ها وجود دارد. از طرفی رویه و دستورالعملی شفاف برای نیروگاه‌های مشمول وجود ندارد و باعث ایجاد ابهاماتی برای سرمایه‌گذاران و تولیدکننده‌های برق شده است و باعث شده سرمایه‌گذاران کمی اقدام به عرضه برق در این تابلو کنند.
قیمت تابلو برق آزاد
همان‌طور که در بالاتر گفته شد قیمت تابلو برق آزاد بورس انرژی مانند تابلو برق سبز در بورس انرژی متغیر است و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. عواملی مانند زمان مصرف، میزان عرضه نیروگاه‌ها، تقاضای مصرف‌کنندگان، و شرایط بازار بر قیمت تأثیر می‌گذارند. معمولاً قیمت برق آزاد بیشتر از تعرفه‌های دولتی است. برای کسب اطلاعات بیشتر فرم انتهای صفحه را پر کنید تا مشاورین شرکت انرژی توان با شما تماس بگیرند و شما را راهنمایی کنند.
نتیجه‌گیری
استفاده از تابلو برق آزاد بورس انرژی نه‌تنها به بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه نقش مؤثری در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر ایفا می‌کند. بااین‌حال، توجه به چالش‌ها و محدودیت‌های موجود و توسعه زیرساخت‌های لازم برای نظارت و کنترل بر بازار انرژی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این امر می‌تواند به ایجاد یک بازار پایدار و رقابتی برای انرژی در کشور کمک کند و در نهایت به بهبود کیفیت زندگی و حفظ محیط‌زیست منجر شود.
برای دریافت مشاوره و راهنمایی و نحوه خرید برق از مهندسین و متخصصین انرژي توان فرم زیر را پر کنید و برای ما ارسال کنید. متخصصین ما با شما تماس می‌گیرند و شما را راهنمایی می‌کنند.